(Dựa trên tác phẩm "Zero to One: Notes on Startups, or How to Build the Future" của Peter Thiel)
Chúng ta đã học được cách làm ra những bản sao với tốc độ kinh ngạc. Nhưng liệu chúng ta còn nhớ cách tạo ra điều gì đó chưa từng có?
(Dựa trên tác phẩm "Principles for Dealing with the Changing World Order" của Ray Dalio)
Lời Mở Đầu
Không có hệ thống nào, dù tốt đến đâu, có thể tồn tại mãi mãi (No system, no matter how good, can last forever). Điều gì khiến một đế chế sụp đổ không phải là những gì người ta thường tưởng. Không phải chiến tranh, không phải âm mưu, không phải thảm họa, mà là khoảnh khắc chính người sống trong nó không còn tin rằng sự sụp đổ có thể xảy ra.
Câu hỏi:
“Lý thuyết Con Ngựa Chết” là một ẩn dụ châm biếm minh họa cách một số cá nhân, tổ chức hoặc quốc gia xử lý các vấn đề hiển nhiên, không thể giải quyết. Thay vì chấp nhận thực tế, họ bám víu vào việc biện minh cho hành động của mình.
Ý tưởng cốt lõi rất đơn giản: nếu bạn nhận ra mình đang cưỡi một con ngựa chết, điều hợp lý nhất cần làm là xuống ngựa và tiến lên.
Tuy nhiên, trên thực tế, điều ngược lại thường xảy ra. Thay vì từ bỏ con ngựa chết, mọi người thực hiện các hành động như:
• Mua một cái yên mới cho con ngựa.
• Cải thiện chế độ ăn của con ngựa, dù nó đã chết.
• Thay đổi người cưỡi thay vì giải quyết vấn đề thực sự.
• Sa thải người chăm sóc ngựa và thuê người mới, hy vọng kết quả sẽ khác.
• Tổ chức các cuộc họp để thảo luận cách tăng tốc độ cho con ngựa chết.
• Thành lập các ủy ban hoặc nhóm đặc nhiệm để phân tích vấn đề con ngựa chết từ mọi góc độ. Những nhóm này làm việc hàng tháng, biên soạn báo cáo, và cuối cùng đi đến kết luận hiển nhiên: con ngựa đã chết.
• Biện minh cho nỗ lực bằng cách so sánh con ngựa với các con ngựa chết khác, kết luận rằng vấn đề là do thiếu huấn luyện.
• Đề xuất các chương trình huấn luyện cho con ngựa, nghĩa là tăng ngân sách.
• Tái định nghĩa khái niệm “chết” để tự thuyết phục rằng con ngựa vẫn còn tiềm năng.
Bài học:
Lý thuyết này làm nổi bật cách nhiều người và tổ chức thích phủ nhận thực tế, lãng phí thời gian, nguồn lực và công sức vào những giải pháp không hiệu quả thay vì thừa nhận vấn đề ngay từ đầu và đưa ra các quyết định thông minh, hiệu quả hơn.
Bạn nghĩ gì về lý thuyết này?
Người khôn ngoan không đợi nước đến chân mới nhảy. Kẻ sáng suốt không đợi giàu rồi mới học cách giữ tiền. Nếu bạn vẫn tin rằng chỉ cần tiết kiệm và tận dụng lãi kép, một ngày nào đó bạn sẽ trở nên giàu có, thì hãy dừng lại ngay. Bạn đã mắc phải sai lầm của 99,7% người ngoài kia – những người làm việc cật lực cả đời nhưng đến cuối cùng vẫn loay hoay với những khoản tiền eo hẹp.
Mỗi sáng, điều đầu tiên bạn làm là gì? Cầm điện thoại, lướt qua tin nhắn, xem thông báo, check email, vô tình bấm vào một video TikTok, rồi thêm một cái nữa, và bỗng chốc một tiếng đồng hồ đã trôi qua. Bạn cảm thấy bận rộn, nhưng có thực sự bận rộn? Bạn chạy đua với thời gian, cảm thấy kiệt sức, nhưng cuối ngày nhìn lại, không hoàn thành được điều gì đáng kể. Mục tiêu vẫn chỉ nằm trên giấy, ý tưởng tuyệt vời nhưng chưa bao giờ thực hiện. Bạn không hề lười biếng, bạn chỉ đang bị dẫn dắt bởi những thứ không quan trọng. Và điều đáng sợ nhất là bạn có thể sẽ sống cả đời như vậy mà không hề nhận ra. Bạn đang thực sự kiểm soát cuộc sống, hay đang để thế giới kiểm soát bạn? Bạn nghĩ mình đang lựa chọn, nhưng thực tế là bạn đang bị thao túng bởi mạng xã hội. Mạng xã hội không miễn phí. Bạn chính là sản phẩm. Nội dung trên mạng xã hội được thiết kế để giữ bạn càng lâu càng tốt. Các công ty công nghệ kiếm tiền từ sự mất tập trung của bạn.
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ về một trong những cuốn sách mà tôi yêu thích nhất: Bí Mật Tư Duy Triệu Phú của T. Harv Eker. Đây là một cuốn sách tuyệt vời, và phần khiến tôi ấn tượng nhất chính là cách tác giả phân tích sự khác biệt trong tư duy giữa người giàu và người nghèo.
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ về một trong những cuốn sách yêu thích nhất của tôi: “Bí Mật Tư Duy Triệu Phú” của Harv Eker. Đây là một cuốn sách tuyệt vời, và phần khiến tôi ấn tượng nhất chính là cách tác giả phân tích sự khác biệt trong tư duy giữa người giàu và người nghèo.
Sự khác biệt đầu tiên: Người giàu nghĩ lớn, người nghèo nghĩ nhỏ. Bạn có từng đi mua sắm và dành hàng giờ chỉ để tìm những món đồ rẻ nhất, tiết kiệm được vài chục xu? Hay đã bao giờ xếp hàng cả tiếng đồng hồ chỉ để nhận một chiếc hamburger miễn phí? Nếu có, tôi rất tiếc phải nói rằng bạn đang mang trong mình tư duy của người nghèo. Đừng hiểu lầm, tiết kiệm tiền không có gì sai cả, nhưng vấn đề là bạn đang dành thời gian quý giá của mình để đổi lấy rất ít giá trị.